نقش ارتباطات نوین و فناوری اطلاعات در تحول مفهوم دیپلماسی

فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحولات گسترده‌ای را در عرصه روابط بین‌الملل به‌وجود آورده است که مفاهیم و موضوعات اصلی آن اعم از قدرت، امنیت، حاکمیت، فرهنگ، توسعه و دیپلماسی تغییرات منحصربه‌فردی را تجربه کرده‌اند. به‌موازات رشد و پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، ماهیت دیپلماسی متحول شده است به‌گونه‌ای که اشکال جدیدی از دیپلماسی با عنوان؛ دیپلماسی رسانه‌ای، دیپلماسی عمومی نوین، دیپلماسی مجازی و دیپلماسی علم و فناوری مجال ظهور و بروز یافته‌اند. نوشتار حاضر با بهره‌گیری از چارچوب مفهومی روابط علّی بین دو متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و دیپلماسی به دنبال پاسخ‌گویی به این سؤال است که در عصر جدید، فناوری اطلاعات و ارتباطات چه تأثیری بر مفهوم و اشکال دیپلماسی داشته و چگونه موجب تحول کارکرد آن شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده از شبکه‌های اینترنتی، ارتباطی و رسانه‌ای؛ دستور کار و کارکرد دیپلماسی سنتی را به چالش کشیده و دیپلماسی صرفاً به ایجاد صلح و جلوگیری از جنگ محدود نمی‌شود؛ بلکه موضوعاتی چون؛ فعالیت‌های تروریستی سازمان‌‌یافته، افراطی‌گری‌های مذهبی، چالش‌های زیست‌محیطی، مدیریت اطلاعات و اینترنت، اقناع افکار عمومی داخلی و جهانی برای همسو کردن با سیاست‌های اعمالی، خلع سلاح هسته‌ای، جلوگیری از خشونت‌های ساختاری دستور کار دیپلماسی عصر اطلاعات را تعیین می‌کنند.